ALFRED JARRY, DE TIENDUIZEND MIJL-WEDSTRIJD

Alfred Henri Jarry (Laval, 8 september 1873 - Parijs, 1 november 1907) was een Franse poète maudit en toneelschrijver die leefde in het Fin de siècle. Zijn werk is van grote invloed op het latere dadaisme en surrealisme, maar ook op tijdgenoten zoals Guillaume Apollinaire. Zijn bekendste werken zijn het toneelstuk Ubu roi en de roman Gestes et opinions du docteur Faustroll, pataphysicien.

Jarry ontwikkelde een soort epiwetenschap : de ‘pataphysica . Deze benadering werkte lang door in (Franse) artistiek/filosofische  kringen. Jarry richtte eind negentiende eeuw zelf (virtueel) het Collège de ‘Pataphysique op en  1 mei 1948 werd het o.a. door Marcel Duchamp en Max Ernst op poten gezet als een functionerend genootschap..

‘Patafysica is een parodie op de wetenschap en hoe daarin geschreven werd maar ook ernstig door aandacht te vragen voor zienswijzen die in de fenomenologie en bijv. door Heidegger werden bepleit. Jarry plaatst de ‘imaginaire oplossingen’ van de ‘patafysica tegenover de reële oplossingen van de wetenschap. Waar conventionele wetenschap wetten zoekt, legt ‘patafysica de nadruk op het uitzonderlijke en enkelvoudige, op toevallige fenomenen die ontsnappen aan de aandacht van traditionele wetenschappers die alleen maar in causale relaties en generalisaties geïnteresseerd zijn. We kunnen het lezen als een filosofie van de tegenspraak, een manier om vragen te stellen bij elk systeem dat absolute waarheid of kennis claimt.

Dat je ‘pataphysique zo moet schrijven is omdat zonder apostrof het al gauw klinkt als pas ta  physique (niet jouw uiterlijk).

De roman Le Surmâle (Superman) en het hoofdstuk De Tienduizend Mijl-wedstrijd.

Superman is een futuristische romen. Geschreven in 1902 en het verhaal speelt in 1920.  

De negentiende eeuw is ten einde en de duizelingwekkende jaren tot 1914 staan te beginnen. In 1896 zijn de eerste moderne olympische spelen gehouden; in 1903 wordt de eerste Tour de France gereden. In 1899 schrijft Freud met zijn Traumdeutung  het begin van de psychoanalyse. In 1905 is er de Speciale relativiteitstheorie van Einstein.  In 1900 was er de Aspirinetablet.  1903 krijgen Pierre en Marie Curie samen met Antoine Bequerel de Nobelprijs voor het ontdekken van radioactiviteit.

In deze sfeer is Superman te plaatsen. De opkomende rol van de massamedia wordt verbeeld doordat het verhaal van de 10.000 mijl race wordt verteld zoals een van de deelnemende fietsers het aan de New York Herald heeft verteld.

Superman begint met de zin: “De liefdesdaad is een volstrekt zinledige aangelegenheid, want we kunnen haar oneindig vaak herhalen.” Dit zegt André Marcueil, een van de personages van het boek. In de discussie die dit oplevert in het aanwezige tafelgezelschap oppert de beroemde Amerikaanse scheikundige William Elson: “Je zou een voeding kunnen uitdenken voor de menselijke motor die de spier- en zenuwverslapping tot in het oneindige opschort, door hem steeds maar weer nieuwe krachten te geven. Ik heb onlangs iets dergelijks ontwikkeld.”

Elson heeft het Perpetual Motion Food uitgevonden. Het tafelgesprek loopt uit op een weddenschap over een wedstrijd over 10.000 mijl tussen een tandemploeg van vijf wielrenners op Perpetual Motion Food en een super stoomtrein op kolen.

Voor dat doel worden er parallel een wielerbaan en treinrails aangelegd tussen Parijs en Irkoetsk met een vernuftig keerpunt in Rusland.

Hier is het verhaal van de Tienduizend Mijl-wedstrijd.